Haryana State Board HBSE 6th Class Sanskrit Solutions Ruchira Chapter 9 क्रीडास्पर्धा Textbook Exercise Questions and Answers.
Haryana Board 6th Class Sanskrit Solutions रुचिरा Chapter 9 क्रीडास्पर्धा
अभ्यासः
प्रश्न 1.
उच्चारणं कुरुत-
| अहम् | आवाम् | वयम् |
| माम् | आवाम् | अस्मान् |
| मम | आवयोः | अस्माकम् |
| त्वम् | युवाम् | यूयम् |
| त्वाम् | युवाम् | युष्मान् |
| तव | युवयोः | युष्माकम् |
उत्तरम्:
छात्र स्वयं पढ़ें।
प्रश्न 2.
निर्देशानुसारं परिवर्तनं कुरुत
यथा- अहं क्रीडामि। – (बहुवचने) – वयं क्रीडामः।
(क) अहं नृत्यामि। – (बहुवचने) – ……………..
(ख) त्वं पठसि। – (बहुवचने) – ……………..
(ग) युवां गच्छथः। – (एकवचने) – ……………..
(घ) अस्माकं पुस्तकानि। – (एकवचने) – ……………..
(ङ) तव गृहम्। – (द्विवचने) – ……………..
उत्तरम्:
(क) वयं नृत्यामः।
(ख) यूयं पठथ।
(ग) त्वं गच्छसि।
(घ) मम पुस्तकम्।
(ङ) युवयोः गृहे।
प्रश्न 3.
कोष्ठकात् उचितं शब्दं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत
(क) …………… पठामि। (वयम्/अहम्)
(ख) ………………….. गच्छथः। (युवाम्/यूयम्)
(ग) एतत् ……………….. पुस्तकम्। (माम्/मम)
(घ) ………………. क्रीडनकानि। (युष्मान्/युष्माकम्)
(ङ) ………….. छात्रे स्वः। (वयम्/आवाम्)
उत्तरम्:
(क) अहम् पठामि।
(ख) युवाम् गच्छथः।
(ग) एतत् मम पुस्तकम्।
(घ) युष्माकम् क्रीडनकानि।
(ङ) आवाम् छात्रे स्वः।
प्रश्न 4.
अधोलिखितानि पदानि आधृत्य सार्थकानि वाक्यानि रचयत
| यूयम् | लेख | पश्यामि |
| वयम् | शिक्षिका | रचयामः |
| युवाम् | दूरदर्शनं | कथयिष्यथः |
| अहम् | कथा | पठिष्याव: |
| त्वम् | पुस्तकं | लेखिष्यसि |
| आवाम् | चित्राणि | नस्यथ |
उत्तरम्:
| यूयम् | शिक्षिकां | नस्यथ। |
| वयम् | चित्राणि | रचयामः। |
| युवाम् | कथां | कथयिष्यथः। |
| अहम् | दूरदर्शनं | पश्यामि। |
| त्वम् | लेखं | लेखिष्यसि। |
| आवाम् | पुस्तकं | पठिष्यावः। |
प्रश्न 5.
उचितपदैः वाक्यनिर्माणं कुरुत
मम तव आवयोः युवयोः अस्माकम् युष्माकम् ।
यथा-एषा मम पुस्तिका।
(क) एतत् …………….. गृहम्।
(ख) ………………. मैत्री दृढा।
(ग) एषः ……………………………… विद्यालयः।
(घ) एषा …………. अध्यापिका।
(ङ) भारतम् ………………. देशः।
(च) एतानि …………. पुस्तकानि।
उत्तरम्:
(क) तव
(ख) आवयोः
(ग) युष्माकम्
(घ) युवयोः
(ङ) अस्माकम्
(च) मम।
प्रश्न 6.
वाक्यानि रचयत-
| एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् |
| (क) त्वं लेख लेखिष्यसि। | ……………………. । | ……………………. । |
| (ख) ……………………. । | आवाम् वस्त्र धारयिष्यावः। | ……………………. । |
| (ग) अहं पुस्तकं पठिष्यामि। | ……………………. । | ……………………. । |
| (घ) ……………………. । | ते फले खादिष्यतः | ……………………. । |
| (ङ) मम गृहं सुन्दरम्। | ……………………. । | ……………………. । |
| (च) ……………………. । | ……………………. । | यूयं गमिष्यथ। |
उत्तरम्:
| एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् |
| (क) त्वं लेख लेखिष्यसि। | युवा लेखे लेखिष्यथः। | यूयं लेखानि लेखिष्यथ। |
| (ख) अहं वस्त्र धारयिष्यामि। | आवाम् वस्त्र धारयिष्यावः। | वयं वस्त्राणि धारयिष्यामः। |
| (ग) अहं पुस्तकं पठिष्यामि। | आवां पुस्तके पठिष्यावः। | वयं पुस्तकानि पठिष्यामः। |
| (घ) सा फलं खादिष्यति। | ते फले खादिष्यतः | ताः फलानि खादिष्यन्ति। |
| (ङ) मम गृहं सुन्दरम्। | आवयोः गृहे सुन्दरे। | अस्माकं गृहाणि सुन्दराणि। |
| (च) त्वं गमिष्यसि। | युवां गमिष्यथः। | यूयं गमिष्यथ। |
प्रश्न 7.
एकवचनपदस्य बहुवचनपदं, बहुवचनपदस्य एकवचनपदं च लिखत
यथा- एषः – एते
सः – ………..
ताः – ………..
त्वम् – ………..
एताः – ………..
तव – ………..
अस्माकम् – ………..
तानि – ………..
उत्तर:
सः – ते
ताः – सा
त्वम् – यूयम्
एताः – एषा
तव – युष्माकम्
अस्माकम् – मम
तानि – तत्